2023 Seçimleri ve Kürtler
2023 seçimlerinde “kim, hangi parti kazandı; kim, hangi parti kaybetti” sorusuna verilebilecek yanıtlardan biri de şu: Türkiye siyasi hayatının beş büyük siyasi partisinin dördü bir açıdan kaybedip, başka bir açıdan kazanırken HDP net biçimde kaybetti. AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti cumhurbaşkanlığı ve meclis seçimlerinden birinde kazanırken ya da en azından kaybetmezken, HDP her iki seçimde de kaybetti. AK Parti meclis seçimlerinde tarihindeki en düşük ikinci oyu alıp büyük bir kayıp yaşarken, içinde olduğu Cumhur İttifakı meclis seçimlerinde çoğunluğu elde etmekle kalmadı, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde parti başkanını cumhurbaşkanı seçtirerek önemli bir başarı elde etti. MHP de desteklediği cumhurbaşkanı adayının seçimleri kazanmasıyla önemli bir başarı elde ederken, meclis seçimlerinde de 2018 seçimlerinde aldığına yakın bir oy aldı ve vekil sayısını 49’dan 50’ye yükseltti. Millet İttifakı’nın iki büyük partisi, CHP ve İYİ Parti ise destekledikleri cumhurbaşkanı adayının seçilememesiyle cumhurbaşkanlığı seçimlerinde başarısız oldular ancak meclis seçimlerinde 2018 seçimlerine yakın sonuçlar elde ederek seçimlerin bu kısmında bir kayıp yaşamadılar. HDP ise desteklediği cumhurbaşkanı adayının seçilememesiyle kalmadı, 2018 meclis seçimlerinde aldığı oyların yaklaşık dörtte birini kaybetti.
HDP’nin bu ‘duble kaybı’ en az iki açıdan önemli. İlkin, Kürt seçmenlerin siyasi davranışında, kuvvetlenip kuvvetlenmeyeceği henüz meçhul olsa da, yeni eğilimlere, yeni yönelimlere işaret ediyor. İkinci olarak, HDP’nin yenilgisi hem Türkiye siyasetinin hem de Kürt meselesinin ve Kürt siyasetinin seyrinde kimi değişimlere yol açabilir. HDP’nin 2023 seçimlerinde aldığı yenilgi, 2015 Haziran seçimlerinin ardından Türkiye siyasetini, Kürt meselesini ve Kürt siyasetini kuşatmaya başlayan çerçeveyi dönüştürebilir.
HDP’nin 2023 seçimlerinde aldığı yenilgi, Kürt seçmenlerin siyasi davranışında gerçekleşen bir değişikliğin sonucu olduğu gibi bu değişikliğin devam edip büyüyebileceğini gösteren işaretler de taşıyor. Ancak, 2023 seçimlerinde Kürt seçmenlerin siyasi tercihlerinde neyin değiştiğini ve nelerin daha değişebileceğini anlayabilmek için önce Kürtlerin siyasi davranışının 2023 öncesi seyrini, bu seyirde yaşanan ana kopuşları ve bu kopuşların ardından öne çıkıp kalıcılaşan eğilimleri resmetmek gerekiyor.
Kürtler ve Kürt siyaseti üzerine pek çok akademik araştırması bulunan Prof. Dr. Mesut Yeğen Ankara Enstitüsü için yazdığı raporda Kürtlerin 2023 seçimlerindeki oy tercihlerini değerlendiriyor.
